Gemeente
Over de geschiedenis van de gemeente Cromstrijen kunnen we kort zijn, want die is er eigenlijk nog niet. De gemeente bestaat namelijk pas sinds 1 januari 1984 als gevolg van de herindeling in de Hoeksche Waard. Cromstrijen is ontstaan uit de gemeenten Numansdorp en Klaaswaal. Deze twee kernen beschikken wel over een lange en rijke historie.

Klaaswaal
Klaaswaal is het oudste van de beide kernen. De grond waarop Klaaswaal is gebouwd, is in 1539 bedijkt. In datzelfde jaar besloten de ambachtsheren een deel van het gewonnen land te reserveren voor het stichten van een dorp. Dit dorp kreeg de naam Klaaswaal. Een naam die indertijd nog als Claes Wael werd geschreven. En uit deze schrijfwijze is ook de meest waarschijnlijke herkomst van de naam af te leiden. Uit een bedijkingsbrief van de polder 'Het Westmaas Nieuwland' uit 1538 bleek namelijk dat de dijk door het gat van Claes Wael ging. Die Wael was het water Wael of Vlamingswaal dat in noordoostelijke richting tot ongeveer Westmaas liep. De naam Claes zou dan afkomstig zijn van een zeker Claesse Danckert wiens bezitting aan dit water lag. De plaats die gekozen werd om in de nieuwe polder een dorp te stichten, was waar zich vroeger het gat van Claes Wael bevond. Overigens zijn er geen officiële documenten die deze bewering staven. De eerste bebouwing in Klaaswaal begon langs de Voorstraat, haaks op de dijk. Aan het einde van deze straat werd in 1566 de kerk gebouwd. Aanvankelijk werden er in Klaaswaal gratis percelen uitgegeven om zoveel mogelijk bewoners naar het dorp te trekken. In 1850 had het dorp circa 700 inwoners en aan beide zijden van de voorstraat lag bebouwing. In de periode tot 1945 werd de bebouwing langs de Cromstrijensedijk in oostelijke en westelijke richting uitgebreid. Langs de Havenweg en de Parallelweg volgde uitbreiding in zuidelijke richting. Langs de Rijksstraatweg werd aan de westzijde gebouwd en in het noorden kwamen enkele huizen langs de Kreupeleweg. Na 1945 zijn enkele nieuwe wijken ten oosten van de Molendijk aangelegd. Later is Klaaswaal met name in de oostelijke richting uitgebreid. Inmiddels heeft het dorp ruim 4000 inwoners.

Numansdorp
Numansdorp zag ruim een eeuw later, in 1642, het levenslicht. Dit dorp is gebouwd in de Numanspolder. De bedijking van deze polder heeft lang op zich laten wachten. Dit was te wijten aan onenigheid tussen de heren van Cromstrijen en de eigenaren van Zuid-Beijerland. Toen de stichting van het dorp in de Numanspolder eenmaal een feit was, werd nog gezocht naar een naam. In de volksmond had het plaatsje inmiddels de naam Buitensluis gekregen, maar een officiële titel was er nog niet. In vergadering werd besloten dat het dorp de naam Dorp van Cromstrijen moest gaan heten. Dijkgraaf Vos, de voorzitter van de vergadering, vond echter dat het dorp naar de allereerste Ambachtsheer, Mr. Gerard Numan genoemd moest worden. Een mening die hij blijkbaar door heeft weten te drukken. Hoe hij dit voor elkaar gekregen heeft, staat niet in de geschiedenisboeken vermeld.

Schuring
Schuring vormde in 1642 de bebouwing rondom een uitwateringssluis van de Numanspolder. In 1687 bestond Schuring uit twintig huizen en drie boerderijen. De boerderijen lagen ten noorden van de dijk in de polder. De huizen lagen langs de flauwere helling aan de zeezijde van de dijk. In de periode tot 1945 werd de bebouwing langs de zuidelijke kant van de dijk verdicht. Toen op 1 februari 1953 het water de inwoners van Numansdorp verraste, werden met name de bewoners van Schuring zwaar getroffen. De huizen aan de zeezijde van de dijk kwamen allemaal onder water te staan. Het water sloeg een groot gat in de dijk. De mensen verloren veel dierbare bezittingen en in totaal verloren 56 inwoners van Numansdorp het leven. Na de watersnoodramp van 1953 werden er ten noorden van de dijk Zweedse noodwoningen geplaatst.

De eerste bebouwing van het dorp vormde zich rond een uitwateringssluis aan de Numanspoldersedijk en van daaruit langs de Binnenhaven. Op de hoofdstraat, oftewel de Voorstraat, werden dwarsstraten aangelegd. Aan het einde van een van de dwarsstraten, de Kerkstraat, werd in 1838 de kerk gebouwd. Rond de eeuwwisseling van de 19e op de 20e eeuw werd de bebouwing uitgebreid langs de oostzijde van de Voorstraat en langs enkele dwarsstraten. In de jaren 1944 en 1945 werd de bevolking van Numansdorp door de Duitsers geëvacueerd. Als verdediging tegen de geallieerden wilden zij delen van Numansdorp onder water zetten. Na 1945 werd Numandorp uitgebreid met nieuwe wijken ten westen en ten oosten van de Binnenhaven. Inmiddels heeft Numansdorp bijna 9000 inwoners.

Gemeentewapen

Bij Koninklijk Besluit van 4 mei 1984, is aan de gemeente Cromstrijen een wapen toegekend. De beschrijving van het wapen luidt als volgt. 'In azuur een golvende dwarsbalk, boven vergezeld van twee schuinkruisjes en beneden van één schuinkruisje, alles van zilver. Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee parels.'

Het wapen is afgeleid van dat van de Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen, dat gouden kruisjes vertoonde. Dit wapen werd door de Hoge Raad van Adel bevestigd op 11 maart 1818. Het wapen is al bekend sinds 1492, toen de heerlijkheid overging in het bezit van Gerrit Numan. Dit wapen was ook de basis voor de wapens die in 1950 aan de zelfstandige gemeenten Klaaswaal en Numansdorp werden verleend.

Omdat het wapen van de Ambachtsheerlijk in 1983 nog in gebruik was, moesten er wel enkele kleine wijzigingen in het gemeentelijke exemplaar worden aangebracht. Dit gebeurde door de gouden schuinkruisjes te verzilveren. Voor wat betreft de herkomst van het wapen van de heerlijkheid Cromstrijen pakken we terug op het boek van P.M.H. Welker 'Geschiedenis van Cromstrijen 1492-1892'. "Het wapen der Heerlijkheid was oorspronkelijk de symbolische voorstelling van een kronkelend water, de Kromme Strijne, aan weerszijden begroeid met riet, dat aangeduid werd door drie gele rietpluimen, die in de achttiende eeuw al tot drie kruisjes geworden waren, misschien omdat men het zinnebeeld op de oude stempels niet goed meer had kunnen onderscheiden en verband gezocht had tussen de drie kruisen in het wapen van Strijen en hetgeen men zag in dat van Cromstrijen."

Gemeentevlag

De gemeenteraad stelde op 18 februari 1986 de vlag voor de gemeente vast. De omschrijving is als volgt. 'Drie golvende banen, waarvan de hoogten zich verhouden als 3:2:3, blauw, wit en blauw, met drie schuinkruisjes, twee op de eerste en een op de tweede blauwe baan, geplaatst op 2/9, 7/9 en 1/2 van de lengte van de vlag.' De gemeentevlag is als het ware een vertaling van het schild van het gemeentewapen waarbij ervoor gekozen is om de kleur zilver te vervangen door wit.

Bron: Gemeente Cromstrijen www.cromstrijen.nl

Terug naar pagina 'ALGEMEEN'
Terug naar pagina 'HOME'

Hoekschewaard-Plaza is onderdeel van Evertse Administraties & Assurantiën
Heeft u vragen of opmerkingen, laat het ons weten via info@hoekschewaard-plaza.nl.

copyright 2005 - Hoekschewaard-Plaza